ERMELO – Ermelo, afgelopen zondag. Het leidt geen twijfel dat Gelderland en Glock hier, op het NK Dressuur Gelderland, twee van de belangrijkste sponsoren zijn. In reclameborden van zo’n vijf meter lang adverteren de provincie en de wapenfabrikant zij aan zij en op de meest prominente plek, recht voor het oog van de opgestelde camera.
Het logo van Glock op Nederlands meest prestigieuze dressuurtoernooi van Nederland zorgt bij bezoekers voor gefronste wenkbrauwen.
Er zijn in Ermelo veel paardenliefhebbers die alleen anoniem willen reageren, maar bijna iedereen geeft aan de aanwezigheid van het Glocklogo ‘een dingetje’ te vinden of er ‘mixed feelings’ bij te hebben.
‘Mixed feelings’
Toeschouwer Irene Dijk is uitgesproken. Dat de KNHS Glock als sponsor van dit toernooi accepteert, snapt ze. Anders komen de Glockruiters Gal en Minderhoud ook niet naar het toernooi, want die zijn loyaal aan hun sponsor. ,,Maar als ruiter vind ik het op het randje en zou ik er moeite mee hebben om door een wapenfabrikant gesponsord te worden.’’ Ze knikt met haar hoofd naar de logo’s van Glock en Gelderland. ,,En dit snap ik al helemaal niet. Als provincie moet je dit echt niet willen.’’
Brigitte Ugen is moeder van een deelneemster aan het NK. Van dichtbij maakt ze mee hoe moeilijk het is om in deze dure sport sponsoren te krijgen. ,,Ik snap de keuze van de ruiters daarom wel, het is echt niet makkelijk om zo’n grote sponsor de deur te wijzen.’’
Miljonair
Wapenfabrikant Gaston Glock heeft zich ontwikkeld tot een invloedrijk figuur in de paardensport. In Oostenrijk bestiert de 89-jarige miljonair een eigen paardenstal en in de afgelopen jaren heeft hij zijn imperium in Nederland uitgebreid.
Glock is sponsor van de hippische bond, bouwde een hypermodern paardencentrum in Oosterbeek en is de financier van de Nederlandse topruiters Schröder, Gal en Minderhout. Die laatste twee, de kanshebbers op olympisch goud in Tokio (2020) rijden op paarden die de naam van de wapenfabrikant dragen: Glock’s Zonik en Glock’s Ziësto. Ze zijn niet bereid vragen te beantwoorden over hun relatie met Glock. Ook Glock zelf reageert niet, ondanks meerdere verzoeken van deze krant.
Aanleiding voor debat
De provincie Gelderland beweegt zich sinds een paar jaar ook in de paardensport. Het stak een half miljoen in het hippisch centrum in Ermelo. Het NK Dressuur in Ermelo kreeg jaarlijks tussen de 38.000 en 75.000 euro per jaar, Outdoor Gelderland tussen de 20.000 en 120.000 euro. Evenementen waarin ook Glock geld stak.
En zo kruizen de wegen van Gelderland en het wapenbedrijf elkaar steeds vaker doordat beide organisaties zij aan zij dezelfde evenementen sponsoren. Op deze evenementen hangen de vlaggen van de provincie en Glock pal naast elkaar hangen.
Verdeeldheid Provinciale Staten
In Provinciale Staten is nooit een discussie gevoerd over deze indirecte relatie. De Gelderse politiek sprak wel in algemene zin over het sponsoren van topsportevenementen, maar nooit over concrete gevallen. Statenleden wisten niet dat Gedeputeerde Staten de keus hadden gemaakt om zich te verbinden aan evenementen, waar ook Glock bij betrokken was.
Die discussie moet wel gevoerd worden, vindt Fleur van der Schalk van D66. ,,Bij de discussie over sponsoring van evenementen is de vraag gesteld: weet je met welke bedrijven je in zee gaat? Deze kwestie is een goede aanleiding dat debat nog eens goed te voeren.’’
,,Ongemakkelijk is het wel’’, zegt Peter Kerris, fractievoorzitter van de provinciale PvdA in Gelderland. ,,Maar de keus voor de sponsors is aan de organisatie van het evenement. Misschien moeten we er eens met ze over in gesprek.’’
Trots
CDA-fractieleider Harold Zoet werkt in het dagelijks leven als paardenfokker. Hij kent de rol van Glock als sponsor in de paardenwereld en ziet daar geen probleem in. ,,Het lijkt mij een heel net bedrijf, dat een prachtige sportaccommodatie heeft gebouwd in Oosterbeek en ervoor gezorgd heeft dat toppaarden voor Nederland behouden blijven. Ik wil het verder los van elkaar zien. De provincie steunt de paardensport en we moeten trots zijn dat we mooie evenementen als het NK Dressuur naar Gelderland hebben weten te halen. Ik ga er vanuit dat Gedeputeerde Staten dit goed getoetst hebben.’’
Buiten Gelderland roept de relatie vragen op. Sportmarketeer Michel van Grunsven van bureau Triple Double is geen tegenstander van de deal, maar verbaast zich niet over de vragen die de sponsoring nu oproept ,,Of ze het nu willen of niet, als de provincie hetzelfde evenement sponsort als Glock dan plaatst Gelderland zich in de hoofden van de mensen in hetzelfde rijtje als Glock. Ik snap dat het wenkbrauwen doet fronsen. Glock is een polariserend merk.”
Kritische film
De Oostenrijkse documentairemaker Fritz Ofner maakte een kritische film over Glock. Hij zegt ‘verbijsterd’ te zijn dat de provincie Glock ‘een podium biedt’. ,,In Amerika presenteren ze zich als wapenfabrikant, maar Glock heeft in Europa een hele andere strategie. Hier houden ze alles wat aan wapens gerelateerd is uit de media en ze zuiveren hun naam door sponsoring van paardensport, goede doelen voor dieren en gehandicapte kinderen.”
Zijn landgenoten van de Oostenrijkse reclamecommissie tikten Glock, dat volgens een rapport van Amnesty ook een populair wapen is bij leden van Islamitische Staat, al op de vingers. De commissieleden vonden dat een groot reclamebord met een wit paard en een wapen bij het Glock Horse Performance Center in Villach ‘bijzonder kritiek en ethisch twijfelachtig’ was.
Team Glock versus ‘Team Kalasjnikov’
Ergens is het opvallend dat de sponsordeals tot nog toe weinig vragen opriepen. Stel dat de Nederlandse ruiters Team Kalasjnikov zouden heten en hun toekomstige medailles zouden halen met Kalasjnikov’s Zonik en Kalasjnikov’s Ziësto, dan zou dat waarschijnlijk tot veel meer beroering hebben geleid. Van Grunsven: ,,Kalasjnikov wordt gelinkt aan terroristische aanslagen, terwijl Glock de link met mass shootings beter uit de media weet te houden.’’
Ook Ofner heeft een uitleg voor het opvallende verschil tussen de twee wapens in de publieke opinie. ,,De kalasjnikov wordt gelinkt aan het Sovjetrijk, terwijl de Glock een kind is van de jaren tachtig en later. Hierdoor, maar ook door het zuiveren van de eigen naam heeft Glock een tweezijdig imago: het is een dodelijk product, maar ook geliefd.’’
Wie gebruiken de Glock?
Glock is een veel gebruikt wapen bij politie en leger over de hele wereld, maar veroverde ook de particuliere markt wereldwijd. Het Oostenrijkse wapen, dat relatief goedkoop, licht en makkelijk te bedienen is, is ook gebruikt bij mass shootings. Een aantal voorbeelden van massaschietpartijen, waarbij de schutter onder meer een Glock gebruikte om dood en verderf te zaaien:
George Hennard, Luby’s shooting (1991): 23 doden, 27 gewonden
Robert Steinhäuser, Erfurt Massacre (2002): 17 doden, 1 gewonde persoon.
Jeff Weise, Red Lake shootings (2005): 10 doden, 5 gewonden
Seung-Hui Cho, Virginia tech (2007): 33 doden, 23 gewonden
Jared Lee Loughner, Tucson shooting (2011): 6 doden, 18 gewonden, waaronder congreslid Gabrielle Giffords
Anders Breivik, Norway Attacks (2011): 68 doden, 110 gewonden.
James Holmes, Aurora Shooting (2012): 12 doden, 70 gewonden
Adam Lanza, Sandy Hook elementary shooting (2012): 25 doden, 2 gewonden
Christopher Harper-Mercer, Umpqua community college shooting (2015): 10 doden, 8 gewonden
Omar Mateen, Orlando Nightclub Shooting (2016): 49 doden, 53 gewonden
Bron: de Gelderlander